بررسی آستانه های توپوگرافیکی وتحلیل نقش نوع سازندهای سطحی در توسعه خندق ها در دامنه های کوهستان های نواحی نیمه خشک مطالعه موردی: حوضه شورچای

Authors

معصومه رجبی

فریبا کرمی

مریم بیاتی خطیبی

فریبا کرمی

abstract

در سطوح دامنه های مناطق نیمه خشک انواع فرسایش و با شدت های متفاوت فعال است. فرسایش خطی بویژه فرسایش خندقی در بین انواع فرسایش مهمترین عامل تخلیه و ورود مواد دامنه ای به دشت های سیلابی وآب های جاری محسوب می شود. این نوع فرسایش در محدوده های کوهستانی نواحی نیمه خشک که دامنه هابه خوبی توسط پوشش گیاهی محافظت نمی شوند، بیشتر دیده می شود. در تشدید فرسایش عوامل مختلفی دخیل هستند، اما سرعت تشکیل عوامل مختلفی دخیل از پدیده های مربوط به فرسایش، به ویژه خندق ها در سطوح شیبدار متشکل از سازندهای سطحی مستعد به فرسایش خطی قابل ملاحظه است. در حوضه شورچای واقع در دامنه های شرقی کوهستان سهند (واقع در موقعیت جغرافیایی از ́ 05 ˚ 36 تا ́ 20 ˚ 37 عرض شمالی واز ́ 43 ˚ 46 تا ́ 15 ́ ˚ 47 طول شرقی )بر روی دامنه های متشکل از سازندهای سطحی متشکل از مارن، سیلت و رس حضور خندق های عمیق ودر حال توسعه در بخش های مختلف حوضه، بویژه در شیب های منتهی به رودخانه اصلی بیشتر دیده می شود. در این مقاله با استفاده از شاخص ها وضرایب مختلف مانند شاخص های v و tci عوامل تشکیل وتوسعه این پدیده بررسی و تحلیل شده. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان می دهد که در بخش های مختلف حوضه شورچای، شیب و نوع سازندهای سطحی دامنه ها نقش اولیه را در فراهم نمودن زمینه لازم برای تشکیل خندق ها ایفا نموده است. تحلیل مقادیر حاصل از به کارگیری شاخص ها در بخش هایی از محدوده مورد مطالعه نشان می دهد که در مواردی مقادیر حاصل از حد آستانه ها تجاوز نموده است، که این امر از پتانسیل بالای دامنه های محدوده مذکور برای فرسایش خطی، حکایت می کند.   واژه­های کلیدی: فرسایش خطی، فرسایش خندقی، عوامل توپوگرافی، سازندهای سطحی، کوهستان سهند

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی آستانه‌های توپوگرافیکی وتحلیل نقش نوع سازندهای سطحی در توسعه خندق‌ها در دامنه‌های کوهستان‌های نواحی نیمه خشک مطالعه موردی: حوضه شورچای

در سطوح دامنه‌های مناطقنیمه خشک انواع فرسایش و با شدت‌های متفاوت فعال است. فرسایش خطی بویژه فرسایشخندقی در بین انواع فرسایش مهمترین عامل تخلیه و ورود مواد دامنه ای به دشت‌هایسیلابی وآب‌های جاری محسوب می‌شود. این نوع فرسایش در محدوده‌های کوهستانی نواحینیمه خشک که دامنه‌هابه خوبی توسط پوشش گیاهی محافظت نمی‌شوند، بیشتر دیده می‌شود.در تشدید فرسایش عوامل مختلفی دخیل هستند، اما سرعت تشکیل عوامل مختلف...

full text

بررسی رفتار پیچان رودها در دشت های سیلابی نواحی نیمه خشک، مطالعه موردی: دشت های سیلابی دامنه های جنوب شرقی کوهستان سهند (رودخانه شور و قره آغاج)

ایجاد پیچ وخم های زیاد، از ویژگی های مهم بیشتر رودخانه های جاری در نواحی نیمه خشک محسوب می شود. جابه جایی های سریع در مسیرجریان رودخانه ها، تغییر در مکان پشته های میانی و فرسایش کناری، از آثار ایجاد پیچ وخم ها در مسیر جریان رودخانه هاست. در مسیر رودخانه های جاری در دامنه های جنوب شرقی کوهستان سهند (واقع در́46 ˚ 43 تا 15 ˚47 طول شرقی واز́05 ˚ 36 تا ́20 ˚ 37 عرض شمالی )پیچ وخم های زیادی قابل مشاهده ...

full text

ارزیابی تأثیر مورفومتری لندفرم ها بر روی سیل خیزی حوضه های آبریز (مطالعه ی موردی: حوضه های شمالی کوهستان سبلان)

چکیده یکی از مسائل مطرح در هیدرولوژی یک منطقه تولید رواناب و مساله سیل­خیزی است. لندفرم­ها با توجه به مورفومتری که دارند نقش مهمی را در ایجاد رواناب و سیل­خیزی ایفا می­کنند. در این پژوهش با استفاده از استخراج لندفرم­ها و لایه­های کاربری زمین، پوشش­گیاهی، جنس سازندها، بارش و کاربری زمین اقدام به پهنه­بندی سیل­خیزی در دامنه­های شمالی سبلان شده است تا از این طریق اثرات مورفومتری لندفرم­ها در هیدر...

full text

آمایش نواحی نیمه خشک دامنه های جنوبی البرز (نمونه موردی حوضه آبریز تاش ، مجن - شهرستان شاهرود)

واقعیت این است که توسعه کشاورزی و صنعتی به موازات افزایش جمعیت ، مسایل مهمی را در محیط زیست انسان موحب شده است که افزایش آلودگی ها، فرسایش خاک ، تقلیل تولیدات کشاورزی و مهاجرت های بی رویه روستایی نمونه هایی از آن است . این مسئله امروزه چنان شتابی به خود گرفته است که تعامل و توازن بین عناصر فضای جغرافیایی (انسان، فعالیت های انسانی و محیط) از بین رفته و می رود تا باعث بهم خوردن تعادل اکولوژیکی و ...

15 صفحه اول

بررسی اثر دوره بازگشت باران و الگوی آن بر فرسایش خاک دامنه ها در حوضه های آبریز(مطالعه موردی: حوضه آبریز هشان)

     فرسایش خاک یک پدیده بسیار پیچیده است که دربردارنده فرایندهای کنش و انتقال ذرات خاک می باشد. بزرگی و اهمیت این فرایند بستگی به عوامل زیادی همچون اقلیم، خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و مدیریت اراضی دارد. مهمترین عامل تأثیرگذار اقلیمی بر فرسایش، فاکتور شدت بارندگی و فرکانس آن بر هدررفت خاک است. هدف از این مطالعه بررسی اثر و سهم باران‌های با شدت بالا (دوره بازگشت 100ساله) نسبت به شدت‌های متوسط و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی

جلد ۲۲، شماره ۱، صفحات ۱۵-۳۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023